Water + look
Wij leerden het van Remi Buyse (+), de Bordeaux-specialist uit Hooglede en die een beroemd duivenkampioen was. Look aan de duiven geven of beter nog aan het drinkwater toevoegen is een van ouds gekend middel om het bloed zuiver te houden of de duiven van te dik bloed te vrijwaren. Remi Buyse was er sinds vele jaren een verwoed voorstander van. Minstens eenmaal in de week kregen zowel vliegers, kwekers als jonge duiven look aan het drinkwater toegevoegd.
Albert Boterdael uit Ganshoren, een zeer bekend Noyon-specialist die vele seizoenen het "vet van de soep" schept in de Brusselse Noyonvluchten, zou voor niets van zijn standpunt willen afwijken : "Mijn duiven krijgen iedere week look-water te drinken". Tuur Ameel, gewezen verzorger van de colonie Tanghe te Roeselare en die deze als het ware naar haar hoogtepunt voerde, was steeds de mening toegedaan dat de duiven zonder lookwater niet gezond konden blijven...
In onze talrijke nota's over hokbezoeken in binnen- en buitenland is nochtans gebleken dat een groot procent duivenliefhebbers look aan het drinkwater toevoegen.
Wij menen dat de methode van oud-verzorger van de colonie Tanghe niet de slechtste kan zijn die als volgt te werk ging. Hij nam voor een drinkpot van twee liter water twee reepjes look die hij zorgvuldig van het omhulsel ontdeed. Vervolgens hakte hij deze in vier a vijf gelijke delen, wierp deze in de drinkpot om er vervolgens "lauw" water aan toe te voegen. Hierdoor moet begrepen worden dat het water een kamertemperatuur moet hebben. De duiven kregen er gedurende twee volle dagen van te drinken, met dien verstande dat na de eerste dag opnieuw water aan het look werd toegevoegd. De derde dag, 's morgens werden de drinkpotten grondig uitgewassen en van vers look en water voorzien. De vierde dag vóór het avondmaal werden de drinkpotten nogmaals netjes gereinigd en van zuiver water voorzien. Deze handelswijze werd week na week herhaald, en zelfs tijdens de wintermaanden alswanneer de drinkbakken al eens het risico liepen bevroren te worden, maar dan werd steeds vers look toegevoegd.
Tuur Ameel die inzake verzorging van duiven iets afwist, was er van overtuigd dat duiven op zulke wijze behandeld nooit dik bloed kregen. Bovendien houdt het de duiven in een rosige toestand en zullen zij zelden pelletjes langs weerzijden van de borstkam vertonen. Moeten wij er nog aan toevoegen dat personen wiens bloeddruk soms 20 en meer aanwijst, regelmatig een look-kuur op de een of de andere manier onderhouden.
De wonderbare kracht van look
De warmbloedige Zuiderlingen spreken met de hun eigen hoogoplopende geestdrift over het look als over een weldaad van de Goden ! Bij het bereiden van tal van spijzen en gerechten wordt het look immers aldaar zeer kwistig gebruikt... Wij, mensen uit het Noorden, staan mogelijks wel een heel tikje minder enthousiast tegenover dit aardig en doordringend-riekend goedje !... Evenwel loont het ten zeerste de moeite even nader kennis te maken met dit uitgebreid plantengeslacht van de familie der lelieachtigen.
Reeds van oudsher werd het look als een waardevolle en zelfs als een heilige plant beschouwd. De oude Grieken kenden aan het look een doeltreffende toverkracht toe die de kwade geesten onfeilbaar in bedwang kon houden. Ook de Romeinen waren overtuigd van de geheimzinnige krachten die in het look schuilden. Om de hals van hun kinderen hingen ze vaak kleine amuletten waarin enkele lookknolletjes geborgen waren. Maar de oude Egyptenaren beschouwden de plant als een ware godheid en het look had dan ook een welbepaalde plaats in hun cultus.
Door de eeuwen heen hebben de geslachten aan hun nakomelingen de opwekkende en geneeskrachtige eigenschappen van het look medegedeeld. Op vele plaatsen te lande houdt de bevolking er nog tal van recepten op na die allen gebaseerd zijn op het verbruik van het look. In ruime zin mag trouwens gezegd worden dat die vele volksgebruiken uiteindelijk toch bijna steeds op een grond van waarheid gebaseerd zijn want vaak zijn zij de eenvoudige en primitieve uitdrukkingen van algemeen erkende en aanvaarde wetenschappelijke bevindingen. De mensen uit de Middeleeuwen namen dikwijls hun toevlucht tot het massaal innemen van look, vooral dan bij epidemieën van besmettelijke ziekten. Deze antitoxieke eigenschappen van het look werden trouwens bevestigd door de meest recente wetenschappelijke op zoekingen. Meteen was hiermede een verklaring gevonden voor het feit dat in landen van het verre Oosten, waar het water vaak ten zeerste besmet is, tal van mensen zonder enig ogenschijnlijk gevaar van dit besmette water konden drinken... In de meeste gevallen ging het inderdaad om mensen die look in zeer grote hoeveelheden gebruikten.
Misschien heb je wel ooit gehoord van het beroemde drankje "baanstropersazijn", het wonderbare geneesmiddel waarover onze overgrootouders zo vaak spraken ? Welk was de feitelijke achtergrond van die eens zo geprezen volksremedie ?
In de omgeving van de Franse havenstad Marseille brak omstreeks 1726 een allervreselijkste pest-epidemie uit die duizenden en duizenden slachtoffers maakte... Vier opgejaagde struikrovers, die de omgeving om veiligheidsreden niet konden noch mochten verlaten, wisten echter aan de epidemie te ontsnappen dank zij een bijzonder drankje die de spitsbroeders zelf hadden vervaardigd door look in azijn te laten aftrekken...
Laten we nu grif toegeven dat wij in onze moderne tijden heel wat doeltreffenders bezitten dan het gebruikte "baanstropersdrankje", dat het gebruik van look wel heel wat afnam, althans bij onze bevolking, gelet op de hinderende reuk... Maar weten wij wel dat de moderne artsenijkunde tal van lookextracten benuttigt bij het bereiden van diverse geneesmiddelen en zelfs van zalven ?
Het look dankt zijn therapeutische eigenschappen aan het feit dat het enerzijds gemakkelijk door het organisme kan worden opgenomen en dat het anderzijds natuurlijke rijkdommen bevat aan jodium (0,094 mg op 100 g), zwavel en ether. Het wordt met sukses aangewend bij bepaalde aandoeningen van hart, longen, te hoge bloeddruk, kropgezwel en bij bepaalde ziekten veroorzaakt door parasieten in de darmen.
Sommige geleerden menen zelfs dat het look de helderheid van de stem bevordert. Merkwaardig is evenwel het feit dat de zangerige zuiderse stemmen meestal toebehoren aan mensen die zich aldaar voeden met een keuken waarin het look heel veel wordt aangewend.
In andere streken wordt het look tot poeder gestampt en vermengd met vet en olie. Aldus bekomt men een soort zalf die vaak zeer goede uitslagen kan opleveren bij huidaandoeningen en kleine gezwellen van lichte aard.
Een vooraanstaand geneesheer, die zich jarenlang onledig hield met het probleem van de tuberculose schreef destijds het regelmatig en veelvuldig gebruik van look voor aan zijn patiënten en aan pre-tuberculozen. Dergelijk regiem bevorderde ten zeerste het verloop van de genezing.
Uit de Verenigde Staten komt het volgend volksrecept dat bij kleine kinderen gebruikt wordt tegen de wormpjes en bij grote kinderen en volwassenen geldt als bloedzuiverend en versterkend middel. Men laat ongeveer 150 gr geplet look trekken in ongeveer 250 gr azijn, zulks gedurende een viertal dagen. De gefilterde en uitgeduwde vloeistof wordt dan opnieuw vermengd met 150 gr nieuwe azijn. Na een viertal dagen wordt alles opnieuw uitgeduwd en uitgefilterd en men voegt er alsdan 600 gr poedersuiker aan toe. De fles wordt vervolgens goed gesloten gehouden en men schud telkens zodat de suiker volledig opgelost is. Deze stroop wordt ingenomen vóór elke maaltijd. Kinderen beneden de zeven jaar stellen het best met een dessertlepel, volwassenen en grotere kinderen met een soeplepel.
Look kan insgelijks toegediend worden in geraspte vorm bij salade en voorgerechten of in de vorm van lookbouillon. Voor het bereiden van een goed lookbouillon laat men geruime tijd een lookbol trekken in ongeveer één liter zoutwater. Het bouillon wordt aangedikt met tapioca, havermout of andere middelen of zelfs met brood. Bij het opdienen werpt men een klein stukje boter in elk bord, evenwel nooit in de soepketel zelf.
Hoe kan nu de hinderende geur van het look tegengegaan worden ?
In Bourgogne beweert men dat hiertoe een weinig warme wijn met kaneel en kruidnagel volstaat. Anderen raadden het eten aan van peterseliesteeltjes, rauwe appelen, gebrande koffiebonen. Thans zijn in de apotheken chlorophylle-pastillen voorhanden die deze reuk doelmatig neutraliseren. Nog anderen raadden het verwijderen aan van de groene "kern" in het look zelf.
Het redelijk en geordend gebruik van look in elke keuken is dus zeker verantwoord. Alles komt er natuurlijk op aan de gepaste maat in acht te nemen. Gezond is het in elk geval!
Wat voorafgaat betekent een beetje geschiedenis en het gebruik van look door de mensen. De uiteenzetting is zo oud als de straat maar de dag vandaag nog actueel. Duizenden mensen gebruiken nog dagelijks look !
En wat heeft zulks te zien in de duivensport zult u zich afvragen ?
Het toedienen van look aan het drinkwater voor de duiven is ook geen nieuwigheid meer. Beroemde kampioenen die ons voorgingen hebben altijd een reepje look aan het drinkwater voor de duiven toegediend. Ofwel werd een reepje look in vier of vijf gelijke stukjes gesneden en iedere duif minstens eenmaal per week opgestoken.
Zo deed het tenminste Dolfke Loosveldt (+) uit Tielt die een vriend des huizes was van de Antwerpse grootmeester Edward Havenith. De Tieltse kampioen was toen in zijn glorietijd en niet alleen kregen zijn duiven iedere week een dag lookwater te drinken, maar ook iedere maandag werd een stukje look van ± 3mm2 de duiven opgestoken.
"Het bevordert de spijsvertering en mijn duiven zitten altijd mooi in hun vlees" heeft Dolfke Loosveldt ons vaak verklapt.